XML'le birlikte bir çok dil ortaya çıkmıştır. Bir XML document'inde ne gibi element'ler ve attribute'ler olduğunu göstermek için kullanılan dile DTD denir. DTD ile benzer bir işlev gören ancak element ve attributelerin değerlerinin geçerlilik kriterlerini belirleme gibi fazladan özellikleri bulunan XSchema diye bir dil daha vardır ki bu dil de aslında XML'le yazılmıştır. Bir XML document'inde belli bir düğümün konumunu belirtmek için XPath kullanılır. Bir XML'i başka bir biçime, yani başka bir XML'e, düz metne veya HTML'e dönüştürmek için XSL kullanılır. XSL'de bir XML dilidir. Bir XML belgesinden diğer bir XML belgesine bağlantı kurmak için XLink, aynı XML belgesinde bir düğümden diğerine işaret etmek için XPointer kullanılır.
XML'in çok fazla uygulaması bunmaktadır. XHTML, HTML'in XML versiyonu; MathML matematiksel ifadeleri belirlemek için kullanılan bir dil; SVG iki boyutlu grafikleri metin yoluyla oluşturmak için kullanılan bir dil, SMIL multimedya bileşenlerini birlikte kullanmak için kullanılan bir dildir. Ancak XML bunlarla sınrılı değildir. Hatta her programcının kendine bir veya daha fazla dil oluşturabilir.